ولیمه
مراسم های بومی نوروز در ایران
نوروز
ایران سرزمینی با ابعاد فرهنگی گسترده ، اقوام ایرانی با نمادهای فرهنگی مختلف و آداب و رسومی متنوع است.
نوروز که یکی از جشن های ملی و مهم ایرانیان است در هر منطقه ای از کشور دارای آداب و رسوم مخصوص به خود می باشد.
این اقوام ایرانی با تو جه به محدوده ی جغرافیایی با نمادهای فرهنگی که نشاندهنده ی ویژگی های آن قوم است عید نوروز را به زیبایی جشن می گیرند.
با وجود این کثرت و تنوع در اقوام ایرانی و آداب و رسوم بومی، همه ی ایرانیان برای استقبال از سال نو و جشن نوروز به خانه تکانی می پردازند، چهارشنبه آخر سال ( چهارشنبه سوری) را جشن می گیرند، سفره هفت سین می چینند، به یکدیگر عیدی می دهند و به دید و بازدید عید می روند.
آشنایی با این آداب و مراسم بومی خالی از لطف نیست چرا که این تنوع اقوام و کثرت در آداب و رسوم بومی هر منطقه می تواند یکی از جاذبه های توریستی هم برای گردشگران داخلی و هم برای توریست های خارجی باشد.
تکم گردانی آذری ها و سایاچی
سایاچی یک از مراسم بومی و سنتی خطه ی آذربایجان است که در آن یک فرد به عنوان سایاچی (واژه «سایا» از مصدر ترکی «سایماق» به معنای شمردن گرفته شده است) که روزشمار پایان سال است، روزهای پایانی سال به در خانه های مردم رفته و با شعر و ترانه ای برای مردم آرزوی سالی خوش و پربرکت می کند.
سپس صاحبخانه به پاس آواز زیبای سایاچی و دعاهای خیر به اون هدیه یا انعامی می دهد.
از دیگر مراسم های جشن نوروز در آذربایجان رسم «تکم و تکم‌چی» است که در این رسم بومی تکم چی عروسک تکم را به دست گرفته و با تکان دادن شعر و تصنیفهایی نوروزی می خواند.
«تکم» یا به عبارتی تکه taka در زبان ترکی به معنی بُز نَر بالغ است که پیشرو رمه گوسفندان بوده و «م» ضمیر متصل به آن است که در مجموع معنی «تکه من» را می دهد.
در شهرها و روستاهای آذربایجان غربی و شرقی و اردبیل سفره ای پر از خوراکی که شامل تنقلاتی از قبیل مغز بادام و گردو، نخود، کشمش،، خرما، انجیر، سیب، انگور سرخ، حلوای خانگی به عنوان سفره ی عید می اندازند.
بازدید ار بهترین تورهای تبریز
عروس گوله و شال اندازان گیلکی ها
عروس گوله یکی از مراسم های بومی جشن سال نو است که در غرب استان مازندران و استان گیلان رواج دارد، این رسم یک نمایش موزیکال است که در آن بازیگرانش معمولاً سه نفر بودند و به نقش غول، پیربابو و نازخانم ظاهر می شدند.
نقش نازخانم را بیشتر مواقع پسر جوانی که لباس زنانه پوشیده بود اجرا می کرد.
پیر بابو یا کوسه نقش پیرمردی بود که با غول بر سر تصاحب نازخانم به بحث و جدل می پرداخت.
غول هم خود را با کلاهی از کلوش (ساقه برنج)، زنگوله ها و چماق به شکلی عجیب می آراست.
شال اندازی که معمولا در روزهای چهارشنبه سوری انجام میشد گاهی حالت خواستگاری از دختر صاحبخانه را نیز داشت.
شال انداز شال خود را به خانه ی صاحبخانه می نداخت و صاحبخانه بدون اینکه هویت شال انداز را بفهمد در گوشه ی شال او مقداری شیرینی و آجیل به عنوان هدیه می بندد.
بهترین تورهای گیلان
میرنوروزی و کوسه گردی کردها
مراسم نوروزی میرمیرین (Mir miren)، « میرنوروزی» یا «امیر بهاری» از جمله مراسم نمایشی بومی کردها در منطقه ی مهاباد است که این مراسم هر سال در اولین چهارشنبه ی سال برگزار می شد.
در این روز مردم از میان خود فردی را برای حکومت و فرمانداری موقت در ایام نوروز انتخاب می کنند. البته باید گفت که این مراسم امروزه تنها در چند روستای منطقه ی منگور از توابع مهاباد باقی مانده است.
مراسم کوسه گردی هم که یک آیین نمایشی فکاهی بود توسط دو نفر به اجرا در می آمد.
یک نفر نقش کوسه و دیگری نقش زن کوسه را بازی می کرد.
بازیگر کوسه لباس مضحک می پوشید و ریش و سبیل انبوهی از پشم گوسفند برای خود درست می کرد و بدین ترتیب ماسکی خنده دار برای خود درست می کرد.
بازیگر نقش زن کوسه نیز لباسی زنانه می پوشید و به طرز خنده داری آرایش می کرد. سپس این دو در کوچه ها راه می افتادند و در حالی که شعر می خواندند و سخنان جالبی می گفتند، مردم را به خنده می انداختند.
شوالفه لرها
شوالفه که در لغت به معنای شب عرفه است مراسم بومی مردمان لر است که در روز قبل از شب عید در خرم آباد برگزار میشود.
در این شب مانند شب جمعه آخر سال مردم برای شادی و آرامش ارواح و درگذشتگان به آرامگاه های خانوادگی و گورستان ها رفته و به فقیران غذا و خیرات می دهند.
همچنین برای آنها دعا خوانده و طلب مغفرت می کنند.
سرمه سایی، هلک لدیی بلوچ ها
یکی از مراسم بومی سیستان و بلوچستان که به طور مشترک در تمامی نواحی آن اجرا میشود مراسم «سرمه‌سایی» است که در آن زنان بلوچ سنگ سرمه را می سایند و آن را در سرمه دان می ریزند تا در روز اول بهار به عنوان عیدی به دختران جوان خود هدیه بدهند.
مراسم «هلک لدیی یا گدام لدیی» به معنی جابه‌جایی محل سکونت و زندگی سیاه چادر ها از قشلاق به ییلاق های بهاری و تابستانی است که در مناطقی از بلوچستان انجام می شود.
در این مراسم افراد قبیله پس از جمع کردن وسایل خود در یک حلقه جمع می شوند و آواز های مخصوصی که «لیکو» نام دارد را می خوانند و بدین ترتیب با آن مکان خداحافظی می کنند.
بعد از رسیدن به چراگاه های بهاری مراسم جشن بهارگاهی برگزار می کنند و لیکوهایی با مضامین و مفاهیم شاد برای استقبال از طبیعت بهاری می خوانند.
هم چنین یکی از رسوم ایام نوروز در سیستان و بلوچستان کاشتن نهال خرما است که معمولا بزرگترها به کوچکترها عیدی می دهند تا آنها طی مراسمی خاص آن نهالها را در زمین های کشاورزی خود بکارند.
