خیابان تربیت تبریز
خیابان تربیت تبریز به ترکی آذربایجانی: تربیت خیاوانی یکی از خیابانهای قدیمی و مشهور تبریز است که در مرکز این شهر واقع شده است.
این خیابان از خیابان امام خمینی به طرف خیابان فردوسی و محوطه بازار تبریز به طور شمالی جنوبی امتداد داشته و امروزه از طرف شهرداری تبریز به پیاده راه تبدیل شده است.
در این خیابان بازارها و پاساژهای بسیار زیادی وجود دارند که در عرضه انواع لباس، کیف، کفش، لوستر، زیورالات و رستوران و کافه فعالیت دارند.
تاریخچه
در ابتدای سده چهاردهم هجری شمسی، شهر تبریز همگام با سایر شهرهای کشور دستخوش تعییراتی اساسی برای تبدیل آن از شهری سنتی به شهری امروزی شده است.
یکی از این اقدامات احداث خیابانهای عریض و مستقیم جهت تردد خودرو بود که بسیار مورد پسند مردم واقع شد.
در این راستا، در فاصله سالهای ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۵ نخستین خیابان تبریز به دستور عبداللهخان طهماسبی، فرمانده لشکر آذربایجان، احداث شد که امروزه به خیابان امام خمینی شهرت دارد.
پس از آن در سال ۱۳۰۶، به منظور گسترش خیابان مذکور، پروژه احداث خیابانهای منتهی به آن تکمیل شد که به خیابانهای فردوسی، منجم، خاقانی و منصور شهرت یافتند.
همچنین حد فاصل دروازه نوبر و دیکباشی نیز تعویض شده و به نام شهردار وقت «محمدعلی تربیت» نامگذاری شد.
این گذر به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم (ایپک یولی) از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.
مکانها و راههای ارتباطی
این خیابان در گذشته، محل گذر مردم شهر از محلات نوبر، مقصودیه و چرنداب بوده و به عنوان راه «الله بیگ» تا «دوره دربندی» به سوی «بازارچه خیابان» و مقر عالی قاپو از آن استفاده میشد.
همچنین راهی بود به «بازار شیشهگرخانه» و «میدان هفت کچل» که امروزه به «چهارراه تربیت» و «فردوسی» تبدیل شده است.
در خیابان تربیت چندین کوچه، مانند کوچه پناهی و کوچه کرباسی واقع شده است که از این کوچه میتوان به بازارچه کرهنیخانه، خیابان ارتش شمالی و میدان شهدا راه یافت.
در اول خیابان تربیت مسجد قدیمی شعبان واقع شده است که از مساجد مهم تبریز محسوب میشود و روزگاری مسجد و محل اقامه نماز آیت الله قاضی طباطبایی بود.
در این خیابان خانه شاهزاده ضیاء الدوله امان الله میرزا قرار داشت.
در جریان اشغال تبریز توسط روسها در ۱۲۹۰ خورشیدی به دلیل اینکه نتوانست کشتار اشغالگران روس را تحمل نماید.
در کنسولگری انگلستان در تبریز، دست به خودکشی زد و اکنون همان عمارت و حیاط به محل پاساژ و بازار شیخ صفی تبدیل شده است و محل سرای حاج رسول به بازار مولانا و پارک مولانا از طرف شهرداری تبدیل شد.
در تربیت غربی هم کوچه انجمن قرار دارد.
درب نوبر
پکی از دروازههای قدیمی تبریز است که در حدود ۴۰۰ هجری بنا شده است.
این درب در دوران غازان خان نیز جزء ده دروازه شهر تبریز بوده است.
این دروازهها همگی در زلزله سال ۱۱۹۳ هجری ویران شده و دوباره بازسازی شدند.
درب و دروازه نوبر در هنگام احداث خیابان پهلوی سابق توسط شهرداری تخریب شدند.
محدوده این دروازه، محله نوبر نامیده میشود که مسجد کد خدا باشی، مسجد میدان، خانه بهنام و موزه ادبی استاد شهریار در این محله قرار دارد.
در دهه ۱۳۹۰ خورشیدی شهرداری تبریز در محل تقریبی دروازه درب نوبر در تقاطع خیابان تربیت با خیابان امام، بنای جدیدی را با الهام از تصاویر موجود از درب نوبر بنا نمود.
موقعیت جغرافیایی
خیابان تربیت یکی از خیابان قدیمی و مشهور شهر تبریز است که در ناحیه مرکزی شهر قرار دارد.
این خیابان در دو بخش تربیت غربی و شرقی به سمت خیابانهای امام خمینی، فردوسی و محوطه بازار بزرگ تبریز به صورت شمالی و جنوبی امتداد دارد.