یکشنبه 5 فروردین 1403

مناره زیار

مناره زیار

مناره زیار در ۳۰ کیلومتری شرق اصفهان و در ساحل جنوبی زاینده رود واقع شده و تزئینات آجری زیبایی دارد.

زمان ساخت آن را قرن ششم هجری می‌دانند.

نام زیار که به محل استقرار این مناره اطلاق می‌شود، به احتمال قوی، با دوره حکمرانی مرادویج زیاری ارتباط دارد که در آغاز قرن چهارم، شهر اصفهان پایتخت وی بوده است و در ساحل زاینده رود قصرهایی برای سکونت و مراکز اداری حکومت وی بنا شده بود.

منار زیار:تنها نمونه منار سه طبقه اصفهان که ماندگاری سالم داشته.

موقعیت جغرافیایی:روستای زیار در نزدیکی کناره های زاینده رود در فاصله ۲۵ کیلومتری در مشرق اصفهان که مناره نزدیک روستا بر پا شده است.

توصیف منار زیار

به روی تک پایه ی آجری و هشت گوشه مناری در سه طبقه ساخته شده است.

مصالح آن که پایه ی منار آجر و کاشی فیروزهای و طبقه ها ی بالاتر کوتاه تر ازطبقه های پایین تر است.

دو طبقه ی بالایی هر یک دارای قرنیزی به شکل زنگ کلیسا که از شیوه ی قطار بندی استفاده شده است.

مسجدی گنبدی که پای منار وجود داشته از بین رفته.

۵/۵مترارتفاع پایه هشت ضلعی منار که به تدریج از پایین به بالا باریکتر میشود.

این بنا که استوانه ای شکل است از قطر پایه کمتر و ۸/ ۴ متر است و ۸۶ سانتیمتر ضخامت دیوار۵/۱ قطر میانی منارارتفاع این بخش تا سکوی فوقانی ۳۳ متر میباشد.

بخش دوم با قطری ۶۷/۲ شروع و قطر میله ی میانی ۵۵سانتی متر و ۴۶ سانتی متر ضخامت دیوار منار و ارتفاع منار ۵۰ است.

غار آویشوی

تزیینات منار :اولین طبقه منار شامل شش قسمت که پایین ترین قسمت آجر چینی ساده و در دیگر بخش ها آجر چینی تزیینی بکار رفته.

در ظلع جنوب غربی للوحه ای ست به شکل مربع با عمق کم که حتما در گذشته دارای کتیبه ای بوده است.

درقسمت های سوم چهارم و پنجم نقوشی به سبک لوزی که به سبک منار مسجد سین که البته در قسمت پنجم کلوکهای کاشی فیروزه ای رنگ میباشد.

در بخش دوم کتیبه ای به خط نسخ قائم الزاویه که کلمات آن تکرار شده است.

در بخش ششم کتیبهای نواری شکل به خط کوفی باکاشیهایی با لعب فیروزه ای بر زمینه ای از آجرهای راسته رقم زده است.

آجر های برجسته در چهار چوب این کتیبه تراشیده شده و در زیر آن نواری از کاشی های لوزی و دایره به رنک فیروزه ای است.

البته لعاب فیروزای آنها در مرکز دریره تیره تر و غلیزتر است.

در این قسمت قرنیز نیز شبیه به سرستون از نیمرخ دارد.

طبقه دوم:قسمت پایینی آن دارای آجرچینی ساده است.

در قسمت دوم کتیبه ای قرار دارد بخط نسخ قائم الزاویه.

در قسمت سوم نقوشی لوزی ودر قسمت دیگری دارای لوح های مربعی که در آنها کتیبه هایی به خط نسخ با کاشی فیروزه ای ساخته شده.

البته این کتیبه ها در چهارچوبی از آجر های راسته قرار گرفته اند.

طبقه ی سوم: دو بخش تقریبا ساده که البته در بخش دوم چهار پنجره باریک و هر یک با سرطاق های جناقی مزین به چند نقش وبه شکل گلبرگ میباشد.

کشتی یونانی

پنجره ی چهارم ادامه یافته و به در تبدیل شده.

پایه ی چهار گوشی در انتهای منار از آجر به صورت برجسته ساخته شده کتیبه ای در پهلوی این مکعب بخط نسخ قائم الزاویه فیروزه ای ساخته شده است.

تاریخ منار

با توجه به این تزیینات از ساختمان منار غار ومسجد سین به بعد رو به توسعه و پیشرفت نهاده.

پیشرفت منار از لحاظ قسمت های پایینی محدود به اضافه کردن کلوکهای کاشی های لعاب دار می بینیم با وجود پنجره ها نمی تواند این منار قدیمی باشد.

لوح هایی که دارای خطوط نسخ که چیزی بتوان با آن پی برد پیدا نکرده به جز خطوط مکررکوفی دایره ای شکل که در طاق های هلالی مسجد گلپایگان است و خطوطی که با آجرهای معرق بدون لعاب ساخته شده، که فعلا تاریخ بر پایی این بنا بین ۵۵۰و۶۸۸ هجری بدانیم تا بعدها تاریخ دقیقتری پیدا کنیم.

البته تاریخ دقیقتر پس از خواندن کتیبه بدست می آید.

درباره‌ی تیم تولید محتوای ولیمه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *