چهارشنبه 8 فروردین 1403

مسجد حکیم

مسجد حکیم

از جمله مساجد بسیار جالب و مشهور عصر صفوی، مسجد حکیم اصفهان است که کاشیکاری های زیبا و خطوط متنوع، کار اساتید نامدار عصر صفویه، آن را در عداد یکی از شاهکارهای معماری اسلامی قرار داده است.

این مسجد با شکوه در محل مسجدی واقع شده که در دوران حکومت دیالمه آن را جورجیر می نامیده اند و چون در انتهای بازار رنگرزان واقع بوده به جامع رنگرزان نیز معروف بوده است.

امروز جز سردر این مسجد اثری بر جای نمانده است.

در نمای این سردر اختلاف سطح ها را با نوعی اندود پر کرده بودند که پس از زدودن اندودها طرح های بسیار جالب توجهی نمودار گشته است.

این سردر نفیس و با شکوه با ۱۰۰۰ سال قدمت یکی از آثار طراز اول صدر اسلام به شمار می رود.

مسجد حکیم در زمان سلطنت شاه عباس دوم صفوی ساخته شده است.

علت نامگذاری این مسجد به « حکیم » این بوده که بانی مسجد « محمد داوود » نامی بوده که به طبابت اشتغال داشته و حکیم داوود نامیده شده است.

مورخین درباره این شخص می نویسند: وی طبیب شاه عباس دوم بوده که به دلائلی مورد خشم قرار می گیرد و از بیم جان به هندوستان می گریزد و چون در آن دیار ترقی می کند و برخی معالجاتش در مورد بزرگان و امرا مؤثر واقع می شود ثروت زیادی می اندوزد.

حکیم داوود مقداری از این ثروت را برای کسانش به اصفهان می فرستد و از آنان می خواهد مسجدی عالی در شهر اصفهان بنا کنند.

روستای بویک

کتیبه سردر شمالی مسجد به خط ثلث سفید بر زمینه کاشی لاجوردی است بیانگر این مطلب است، که خطاط این کتیبه محمد رضا امامی خوشنویس نامدار عصر صفوی است و تاریخ آن ۱۰۷۳ هجری قمری یعنی سال اتمام مسجد است.

در طرفین این سردر در دو لوحه کوچک با خط نستعلیق سفید بر زمینه لاجوردی رنگ سازنده این سردر زیبا و نفیس به نام محمد علی بن استاد علی بیک بنا اصفهانی معرفی شده است.

بر سر در شرقی مسجد حکیم با خط نستعلیق سفید بر زمینه کاشی لاجوردی سال شروع ساختمان مسجد یعنی ۱۰۶۷ هجری قمری نوشته شده است.

دو شبستان در شرق و غرب گنبد قرار گرفته که کتیبه شبستان شرقی به تاریخ ۱۰۶۹ هجری به وسیله محمدرضا امامی نوشته شده است.

اما خطاط کتیبه شبستان غربی محمد باقر شیرازی است و تاریخ آن ۱۲۵۴ هجری قمری است.

ایوان شمالی مسجد نیز حاوی کتیبه های بسیار زیبا است در اطراف این ایوان آیات قرآن کریم به خط محمد رضا امامی و تاریخ ۱۰۷۱ هجری نوشته شده است.

در طرفین این ایوان دو حجره کوچک خود نمائی می کنند که بر آن ها اشعاری با خط بنائی ساده سه رگی نوشته شده است.

در ایوان غربی نیز آیات قرآنی با نام محمد رضا امامی و تاریخ ۱۰۷۳ هجری به چشم می خورد.

مسجد حکیم شبستان مسقف و زیبایی دارد که در سمت مغرب واقع شده و دارای محراب بسیار نفیس و جالبی می باشد که کتیبه آن به خط ثلث سفید بسیار عالی نوشته شده است.

یکی از دلایل شهرت مسجد حکیم علاوه بر فرم و ساختار کلی مسجد که آن را در عداد یکی از بهترین بناهای مذهبی ایران در آورده است وجود خطوط بنایی در گوشه های این دو اثر نفیس و کم نظیر است.

مسجد صفا

توضیح اینکه ضرورت دارد که آغاز استفاده از خط بنایی که الهامی از خط کوفی است به عصر تیموریان باز می گردد اما در عصر صفویه این خط در اصفهان به کمال و اعتلاء رسید و مراحل تکامل را پیمود و به مرتبه ای رسید که خطاطان و استادان از آن در اماکن متبرکه و مساجد استفاده کردند.

از مجموع مطالعات انجام شده بر روی مسجد حکیم این نکته مشخص می گردد که قسمت گنبد و مقصوره و شبستانهای طرفین مسجد حکیم در دو مرحله ساخته شده است.

مرحله اول همزمان با ساخت مسجد در عهد صفویه و مرحله دیگر در زمان گسترش مسجد در دوره های بعد از صفویه بود. با احداث خیابان اشتیاق می کنند.

معروف به : مسجد جامع رنگرزان

موقعیت : خیابان حیکم

سال تاسیس : قرن ۴ هجری

خطاط : محمد رضا امامی

 

درباره‌ی تیم تولید محتوای ولیمه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *