تاریخچه درخت کریسمس
درخت کریسمس از کی به خانهها آمد؟
تاریخچه درخت کریسمس به هزاران سال قبل باز میگردد که از درختهای همیشه سبز (مثل صنوبر و کاج) در جشنهای زمستانی (مسیحی و غیرمسیحی) استفاده میشد.
غیرمسیحیان از شاخههای این درختها برای تزیین منازل استفاده میکردند.
یونانیها نیز آن را برای تزیین معابد در جشن ساتورنالیا (17 دسامبر) به کار میبردند.
مسیحیان از این درخت به عنوان نماد زندگی ابدی استفاده میکنند.
کسی نمیداند دقیقا از چه زمانی، درخت صنوبر یا کاج را به عنوان درخت کریسمس به کار بردند.
احتمالاً به حدود هزار سال پیش در شمال اروپا باز میگردد.
درختهای کریسمس اولیه، با زنجیر از سقف آویزان میشدند (مثلاً از لوسترها). در حال حاضر هم گاهی از درخت کریسمس آویخته از سقف استفاده میشود.
در قسمتهای شمال اروپا از درخت گیلاس یا زالزالک به عنوان درخت کریسمس استفاده میکردند.
به این صورت که آنها را داخل گلدان میگذاشتند، به این امید که هنگام کریسمس، شکوفه بدهند.
کسانی هم که استطاعت خرید درختی طبیعی برای کریسمس ندارند، میتوانند هرمی چوبی درست کنند و آن را با کاغذ و شمع و … تزیین کنند.
احتمالا تاریخچه استفاده از هرمهای چوبی به عنوان درخت کریسمس، به قرون وسطی در آلمان بر میگردد که از هرمهای چوبی مقابل کلیسا و برای مراسم کریسمس استفاده میشد.
تاریخچه درخت کریسمس به صورت نوشته، به دو شهر تالین در استونی و ریگا در لتونی بر میگردد.
در واقع این دو شهر ادعا میکنند که اولین درخت کریسمس، متعلق به آنها بوده است؛ تالین در سال 1441 و ریگا در سال 1510.
در این متن نوشته شده که درخت کریسمس در میدان شهر قرار داشته و افراد، اطراف آن میرقصیدند و بعد هم درخت را میسوزاندند.
کلمهای که در این متن، به معنی «درخت» به کار رفته، معانی «دکل» و «میله» هم دارد.
همچنین شاید منظور از «درخت»، هرم چوبی به شکل درخت، و یا شمعدانهای چوبی مانند درخت، بوده است.
تصویری از درخت کریسمس از آلمان سال 1521 بدست آمده که در آن، درخت کریسمسی در خیابان نشان داده شده که همراه با شوالیهای سوار بر اسب و پشت درخت است.
احتمالاً منظور از شوالیه در تصویر، قدیس نیکولاس بوده است.
در سال 1584، راسو (مورّخ) دربارۀ آدابی که در ریگا متداول بوده مینویسد درخت صنوبری برای کریسمس تزیین میشد و مردان و زنان جوان، اطراف آن آواز میخواندند، میرقصیدند و بعد درخت را آتش میزدند.
در شهر برمن آلمان در سال 1570، درخت کریسمس با سیب، آجیل، خرما، شیرینی و گلهای کاغذی تزیین میشده و در دفتر انجمن صنفی بازرگانان، به نمایش در میآمده است.
اولین کسی که درخت کریسمس را به خانه برد، مارتین لوتر در قرن شانزدهم بود.
داستانی در این باره وجود دارد که میگوید شب کریسمس، مارتین لوتر در جنگل قدم میزده و مبهوت زیبایی ستارهها و درختهای کاج شده بوده و وقتی به خانه باز میگردد به فرزندانش میگوید احساس کردم امشب مسیح، ستارگانی از بهشت را روی شاخههای درختان به ما هدیه کرده است.
تزیین اولین درخت کریسمس (بین سالهای 1400 تا 1500 میلادی) در آلمان، با چیزهای خوراکی مثل نان زنجبیلی و سیب بوده و بعدها مجسمه کوچکی از مسیح در بالای درخت گذاشته شده و در طول زمان، به مجسمه پری/فرشته و یا ستاره تغییر کرده است.
تاریخچه درخت کریسمس در بریتانیا به سال 1830 باز میگردد. اما در سال 1841 بین مردم بریتانیا، محبوب شد، به طوری که پرنس آلبرت (همسر ملکه ویکتوریا) درخت کریسمسی در تالار کاخ ویندسور برپا کرد.
تصویر این درخت در سال 1848 در روزنامه لندن چاپ شد که البته در این عکس، تاج ملکه و سبیل پادشاه پاک شده بود تا شبیه آمریکاییها به نظر برسند!
چاپ تصویر درخت کریسمس در کاخ ویندسور، باعث شد استفاده از این درخت در امریکا و بریتانیا محبوبتر شود.
آویختن ریسههای برّاق (برای تزیین درخت کریسمس) از آلمان شروع شد.
اولین ریسهها از جنس نقره بودند و بعدها انواع پلاستیکی و دستساز آنها ساخته شد که بسیار مورد استقبال قرار گرفت چون هم ارزانتر از نقره بود و هم بیشتر میدرخشید.
در سال 1890 کمپانی ادیسون، بروشوری چاپ کرد که روشنکردن درخت کریسمس با لامپهای الکتریکی را تبلیغ میکرد.
هزینه این کار در آن زمان، 300 دلار برای هر درخت بود که معادل 2000 دلار امروز است.
سال 1895 کاخ سفید در امریکا از درخت کریسمسی استفاده کرد که با لامپهای الکتریکی تزیین شده بود و از سال1923 تا کنون، این روال ادامه یافته است.
سال 1908 هم شرکتهای بیمه در امریکا، آویختن شمع به درخت کریسمس را (به دلیل آتشسوزیهای فراوان) ممنوع کردند که لامپهای الکتریکی را محبوبتر میکرد.
در سال 1917 نوجوانی اسپانیایی به نام آلبرت ساداکا، از دیدن منظره سوختن درخت کریسمس الهام گرفت و ریسههای بلند نورانی و همچنین لامپهای رنگی سبز و سرخ را برای تزیین درخت کریسمس پیشنهاد کرد.
سالها بعد او و برادرانش، شرکت الکتریکی نوما (NOMA) را تأسیس کردند که تزیینات درخت کریسمس تولید میکند و حتی در حال حاضر هم از محصولات آنها استفاده میشود.
تاریخچه درخت کریسمس رنگی و مصنوعی هم به سال 1900 بر میگردد که در مهمانیهای به روز آن زمان هم استفاده میشد.
در کشورهای مختلف، از درختهای متفاوتی به عنوان درخت کریسمس استفاده میشود.
مثلا در نیوزیلند، از درختی به نام پوهوتوکاوا (Pohutukawa) که گلهای قرمز رنگی دارد، استفاده میشود و در هند هم درخت انبه یا موز برای کریسمس تزیین میشود.