پارک قبوستان ، پارکی ملی در آذربایجان

پارک قبوستان ، پارکی ملی در آذربایجان

قبوستان پارک سنگ نگاره های کوهستانی آذربایجان است!

این محوطه ی تاریخی در جنوب رشته کوه های قفقاز قرار گرفته و در آن سنگ نگاره هایی وجود دارد که قدمتشان به چندین هزار سال پیش می رسد.

پارک ملی قبوستان (Qobustan) را به عنوان یکی از قدیمی ترین سکونتگاه های بشری نیز می شناسند.

یکی از کارهایی که هر مسافری در مقصد خود باید به آن بپردازد این است که قبل از سفرش، باستانی ترین مکان موجود آن شهر را پیدا کند و در طول سفرش برای آشنا شدن با تاریخ و شگفتی های آن شهر به آن سر بزند.

از آن جایی که پارک ملی قبوستان دقیقا همچین مکانی است، با ما همراه باشید تا این پارک را به شما معرفی نماییم.

پارک ملی قبوستان، جایگاه انسان های نخستین

برای دیدن پارک قبوستان در سفرتان به آذربایجان باید دل از شهر و امکاناتش بکنید و خودتان را برای یک گردش جانانه در طبیعت آماده کنید.

قبوستان در جنوب شرقی رشته کوه های قفقاز قرار گرفته و منطقه ای که شما باید از آن گذر کنید کاملا کوهستانی و تپه ای مانند است.

شهرت این منطقه به علت سنگ هایی است که بر روی آن ها تقریبا ۴۰ هزار سال پیش، اجداد مردم این منطقه نوشته هایی را حاوی اطلاعات مختلف بر روی آن به جای گذاشته اند.

کشف قبوستان در سال ۱۹۳۰ میلادی توسط یک پروفسور و با مشاهده ی یک سنگ نگاره در این منطقه صورت گرفت.

او اولین کسی بود که به صورت علنی اعلام کرد که در دامنه ی شمالی کوه جینگیرداغ و بر روی تپه های یازیلی، سنگ هایی وجود دارد که بر روی آن ها نقاشی هایی به وسیله ی انسان های نخستین صورت گرفته است.

بعد از آن زمان بود که کارشناسان آذربایجانی به این منطقه آمدند و با کمک دسته ای از روشنفکران آذربایجانی، ۴۵۰۰ هکتار از اراضی آن اطراف را به منطقه ای تاریخی و فرهنگی در آذربایجان اختصاص دادند.

این پارک در فاصله ی ۶۴ کیلومتری باکو از سمت جنوب غربی قرار گرفته و در سال ۱۹۶۶ میلادی برای حفاظت از آثار باستانی باقی مانده در این منطقه شکل گرفت.

همچنین در کنار آن؛ کوه های جینگیرداغ، بویوکداش، تپه یازلی و کوچوکداش که در جنوب شرقی این منطقه قرار داشتند هم در لوای این طرح تحت حفاظت دولت آذربایجان درآمدند.

البته این سنگ ها تنها جاذبه های پارک قبوستان نیستند بلکه در این منطقه؛ پدیده ی طبیعی گِلفشان، اقامتگاه های انسان های اولیه، غارهای مختلف و حتی مزارهایی هم پیدا شده اند که باعث بالاتر رفتن ارزش تاریخی این ناحیه گشته اند.

در سال ۲۰۰۷ میلادی بود که سازمان یونسکو این پارک را به عنوان یکی از اولین سکونتگاه های انسانی در لیست جهانی خود ثبت نمود.

بر اساس تحقیقاتی که بر روی این سنگ نبشته ها انجام شده، بر روی آن ها فعالیت ها و شکل زندگی بشری در دوره ی باستان به نمایش گذاشته شده است.

بیشترین تحقیقاتی که بر روی آثار تاریخی به جای مانده در قبوستان انجام  شده، در بین سال های ۱۹۹۶ میلادی تا سال ۲۰۰۲ بوده که توسط یک انسان شناس بسیار معروف به نام ثور هایدال انجام گرفته است.

عموم اطلاعاتی که بر روی این سنگ نگاره ها ثبت شده اند درباره ی شیوه و شکل شکار، جنگ های پیش آمده، سفر کاروان ها و مراسم و رقص های آیینی مردم تا ۵ هزار سال پیش به تصویر کشیده شده است.

 

درباره ی موزه ی قبوستان

در محوطه ی سایت تاریخی قبوستان و به منظور توسعه ی آن، موزه ای به همین نام ساخته شده است که طرح اولیه ی ایجاد آن توسط موسسه ای به نام آذر به دولت آذربایجان داده شد.

در نهایت این موزه توسط معماری آذربایجانی به نام قیاسی و با طرح حمایتی میراث فرهنگی آذربایجان ساخته شد.

پس از تکمیل مراحل آماده سازی، این موزه در سال ۲۰۱۱ در دسترس عموم مردم قرار گرفت.

در موزه ی قبوستان عموما آثاری به نمایش گذاشته می شوند که تاریخ دقیق شکل گیری آنان مشخص شده و متعلق به همین منطقه هستند.

گِلفشان های پارک ملی قبوستان چیستند؟

پارک ملی قبوستان عمده ی شهرت خودش را به خاطر وجود این سنگ نوشته ها و البته در کنار آن ها پدیده ای طبیعی به نام گلفشان دارد.

گِلفشان (Mud volcano) یک پدیده ی زمین شناسی کاملا طبیعی است که در طی یک کنش و واکنش زیرزمینی، گل و لای را مثل آب چشمه می جوشد و به سطح زمین می رسد.

آذربایجان در خط ساحلی دریای خزر دارای ۴۰۰ گلفشان است.

از بین جاهایی که این پدیده ی طبیعی را در خود دارند، قبوستان با گلفشان هایی با شعاع پرتاب ۱۵ متری گِل ها، یکی از معروف ترین جاهایی است که گردشگران معمولا برای دیدن این پدیده به آن می روند.

گل هایی که از این حفره ها به بیرون می آیند دارای خواص پزشکی و درمانی زیادی هستند و معمولا هر ۲۰ سال یک بار دارای نیروی انفجاری و برانگیختگی بسیار بیشتری می شوند که در این صورت ارتفاع پرتابشان به ۱۰۰ متر هم می رسد.

گلفشان ها به صورت علمی تر، یکی از پدیده های زمین شناسی و ژئومورفولوژی هستند که به صورت یک دهانه ی آتشفشانی ظهور می کنند.

گلی که از این دهانه خارج می شود سرد است و تنها به صورت پرتابی و بر روی هم تلنبار شده از حفره ها خارج می شود.

بخشی از کارشناسان و دانشمندان زمین شناسی معتقد هستند که این پدیده کاملا مرتبط با فعل و انفعالات آتش فشان هاست اما با این حال هستند کسانی که برعکس این روند را برای این پدیده تصور می کنند.

ترکیباتی که داخل یک گلفشان است گاهی از آب و نفت و گاهی هم از مشتقات هیدروکریناتی تشکیل شده است.

معمولا جایی که گلفشان ها وجود دارد، چشمه های آب معدنی هم هستند و تایید آن، سردی گل ها و در عین حال بخاری است که  به همراه گل خارج می شود.

پوشش طبیعی اطراف پارک ملی قبوستان در آذربایجان چگونه است؟

منطقه ای که پارک قبوستان در آن قرار گرفته، دارای آب و هوایی نیمه گرمسیری و تا حدودی خشک است.

با توجه به این خصوصیت بدون در نظر گرفتن این که این پارک در یک محوطه ی کوهپایه ای قرار گرفته اما زمستان های آن متعادل است و تابستان هایش به صورت عمومی گرم و تا حدودی حتی خشک است.

از لحاظ پوشش گیاهی نیز در این منطقه گیاهان کمیابی از نوع وحشی و خودرو وجود دارد.

دانشمندان با مطالعه ی این گیاهان به این نتیجه رسیده اند که محوطه ی پارک ملی قبوستان در هزاران سال پیش دارای رطوبت بیشتر و چشمه های آب روان زیادتری بوده است.

عمده ی گیاهانی که در حال حاضر در این منطقه وجود دارند، عبارتند از: گلابی وحشی، پیچ امین الدوله، رز وحشی، انجیر وحشی، ارس، انار وحشی و حتی برخی از گیاهان دارویی.

از لحاظ حیات وحش هم در دوره ی فعلی در پارک قبوستان می توان حیواناتی همچون؛ کبوتر، گرگ، روباه، گربه، شغال، خرگوش و خزندگانی همچون مار و مارمولک را دید با این که قبل ترها گونه های حیوانی دیگری مثل؛ آهو، گوزن، گله ی گاوهای وحشی، گراز، گله ی اسب، شیر و ببر هم در قبوستان یافت می شده است.

چه زمانی برای دیدن پارک ملی قبوستان برویم؟

برای این که از قبوستان دیدن کنید، هر روزی از سال مناسب است اما بهترین زمان بهار و تابستان است.

در تمامی روزهای سال می توانید از این محوطه بازدید کنید به جز ۱ روز که آن هم اول ژانویه (اولین روز سال نو میلادی) است.