سعدیه شیراز
شیراز یکی از قدیمی ترین مقاصد گردشگری در ایران است که هر گردشگر خوش ذوق و شاعری را به سوی خود می کشد.
این شهر زیبا از روزگاران قدیم همیشه مهد تربیت شاعران و عارفان و نام آوران بسیاری بوده است.
یکی از این عارفان و شاعران بزرگ ابومحمّد مُشرفالدین مُصلح بن عبدالله بن مشرّف سعدی شیرازی است که همگان وی را به نام سعدی می شناسیم.
خوش است عمر، دریغا که جاودانی نیست پس اعتماد بر این چند روز فانی نیست
ای صوفی سرگردان، در بند نکونامی تا درد نیاشامی، زین درد نیارامی
ز خاک سعدی شیراز بوی عشق آید هزار سال پس از مرگ او گرش بویی
سعدیه شیراز برای که بود؟
سعدی در سال ۵۸۵ یا حدود ۶۰۶ هجری قمری (برابر با حدود ۵۸۹ خورشیدی و ۱۲۱۰ میلادی) در شیراز به دنیا آمد.
در سال ۶۹۱ هجری قمری (برابر با حدود ۶۷۰ یا ۶۷۱ خورشیدی و ۱۲۹۱ یا ۱۲۹۲میلادی) از دنیا رفت.
او را در محل زندگی خود که امروزه به سعدیه شیراز معروف است به خاک سپردند.
سعدیه شیراز در دامنه کوه در شمال شرقی شیراز قرار گرفته است.
شهرت او بیشتر به خاطر نظم و نثر آهنگین، گیرا و قوی است.
وی جایگاهی والا در ادب ایران دارد.
به گونه ای که وی را استادِ سخن، پادشاهِ سخن، شیخِ اجلّ و حتی بهطور مطلق، استاد لقب دادهاند.
آثار معروف سعدی کتاب گلستان به نثر و مثنوی بوستان در بحر متقارب و نیز غزلیات و دیوان اشعار اوست که به مجموع آثار او کلیات سعدی می گویند.
بخش هایی آثار او به زبانهای آلمانی و فرانسوی ترجمه شده اند.
خانقاه و سعدیه شیراز
محسن فروغی معمار مدرن ایرانی طرح آرامگاه امروزی سعدی را در سال 1330 طراحی کرد.
معماری سعدیه شیراز دارای ارزش تاریخی و فرهنگی بسیار زیادی است.
مقبره وی در انتهای خیابان بوستان در کنار باغ دلگشا که به خانقاه معروف است قرار دارد.
این مکان، محل زندگی و دفن این شاعر بزرگ است.
آرامگاه سعدی در باغی به مساحت7700 متر مربع و بنای اصلی آرامگاه 261 مترمربع مساحت دارد.
این مکان شامل دو ایوان عمود بر هم است که قبر شیخ در زاویه این دو ایوان قرار گرفته است.
بر روی آرامگاه گنبدی از کاشیکاری های فیروزهای رنگ وجود دارد.
سنگهای پایههای بنا، سیاه رنگ است و ستونها و جلوی ایوان از سنگ گرانتیت قرمز مخصوصی ساخته شدهاست.
نمای خارجی آرامگاه از سنگ تراورتن و نمای داخلی آن از سنگ مرمر است.
بنای آرامگاه سعدی از ۸ستون از سنگهای قهوهای رنگ که در جلوی مقبره قرار دارند .
اصل بنا با سنگ سفید و کاشی کاری تزئین شده است تشکیل شده است.
بنای آرامگاه با دیوارهایی از جنس مرمر و گنبدی لاجوردی از بیرون به شکل مکعب و از داخل هشت ضلعی است.
بنای سعدیه شیراز
برای اولین بار در قرن هفتم توسط خواجه شمس الدین محمد صاحب دیوانی وزیر معروف آباقاخان، مقبرهای بر فراز قبر سعدی ساخته شد.
در سال ۹۹۸ به حکم یعقوب ذوالقدر، حکمران فارس، خانقاه شیخ به بهانه سنی بودن وی ویران گردید و اثری از آن باقی نماند.
تا این که در سال ۱۱۸۷ ه.ق. به دستور کریمخان زند، عمارتی ملوکانه از گچ و آجر بر فراز مزار شیخ بنا شد که شامل ۲ طبقه بود.
طبقه پایین دارای راهرویی بود که پلکان طبقه دوم از آنجا شروع میشد.
در دو طرف راهرو دو اطاق کرسی دار ساخته شده بود.
در اطاقی که سمت شرق راهرو بود، قبر سعدی قرار داشت و معجری چوبی آن را احاطه کرده بود.
قسمت غربی راهرو نیز موازی قسمت شرقی، شامل دو اطاق میشد، که بعدها شوریده (فصیح الملک) شاعر نابینای شیرازی در اطاق غربی این قسمت دفن شد.
طبقه بالای ساختمان نیز مانند طبقه زیرین بود، با این تفاوت که بر روی اطاق شرقی که قبر سعدی در آنجا بود.
به احترام شیخ اطاقی ساخته نشده بود و سقف آن به اندازه دو طبقه ارتفاع داشت.
بزرگداشت سعدیه شیراز و این شاعر ملی
سکههای پانصد ریالی برنزی جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۸۷ خورشیدی به نقش آرامگاه سعدی مزین شدهاست.
همچنین از سال ۱۳۸۹ اسکناس های یکصد هزار ریالی با نقش آرامگاه سعدی در پشت آن چاپ شد.
مرکز سعدیشناسی ایران از سال ۱۳۸۱ روز اول اردیبهشت ماه را روز سعدی اعلام نمود.
در اول اردیبهشت ۱۳۸۹ و در اجلاس شاعران جهان در شیراز، نخستین روز اردیبهشت ماه از سوی نهادهای فرهنگی داخلی و خارجی به عنوان روز سعدی نامگذاری شده است.
حوض ماهی سعدیه شیراز
در عمق 10 مترى صحن آرامگاه، قناتى وجود دارد که آب آن داراى مواد گوگردى و جیوه است و آب این قنات به درون حوضى که آن را حوض ماهى مىنامند و در زیرزمین جریان دارد، میریزد.
این حوض در سمت چپ آرامگاه واقع شده و به شکل هشت ضلعى است که به وسیله 28 پله به صحن آرامگاه متصل مىشود.
مشهور است که سعدى نزدیک خود، حوضچههایى از سنگ مرمر ساخته بود که آب در آنها جریان داشته است.
براساس قدمت این قنات، تردیدی وجود ندارد که پیش از زمان سعدی و حتی در ایران باستان، این آب جریان داشت و مقدس بود، به همین دلیل سعدی برای این آب اهمیت قائل میشد.