از تاریخچه میدان حسن آباد چقدر میدانید

از تاریخچه میدان حسن آباد چقدر میدانید

میدان حسن آباد در تهران واقع در جنوب غرب پایتخت است و با داشتن ساختمان های زیبا و دلفریبی که دارد مخاطبان خاص خودش را دارد.

به جرات می توان گفت میدان حسن آباد یکی از نمادهای تهران قدیم در دوره معاصر فعلی محسوب می شود.

میدانی که حتما بارها و بارهای نام آن را شنیده اید و گذرتان به سمت آن افتاده است.

شما با قدم گذاشتن در این محله احساس می کنید که به صدها سال پیش رفته اید زمانی که اولین پایه ریزی های شهری در حال شکل گیری بوده است.

حال ما در این مطلب می خواهیم درباره میدان حسن آباد در تهران مفصل صحبت کنیم و از جاذبه های تاریخی، غذافروشی های خیابانی و همچنین مغازه های جذابی که به این میدان رنگ و لعاب ویژه ای بخشیده اند به اختصار نام ببریم و توضیح دهیم.

اگر شما هم مثل ما دوست دارید از رمز و راز این میدان قدیمی تهران سردربیاورید با ما همراه باشید.

تاریخچه میدان حسن آباد

پیش از آنکه سر و کله یک میدان در این مکان پیدا شود به آن منطقه حسن آباد می گفتند که در ناحیه شمال غرب آن روزهای تهران قرار داشت.

این منطقه یکی از بزرگترین باغ‌های شهر به شمار می آمد و امروزه استخر بزرگ آن در سفارت ایتالیاست.

این باغ به میرزا یوسف آشتیانی ملقب به مستوفی‌الممالک تعلق داشت که یکی از رجال قاجار بود.

وی پیش از گسترش شهر تهران و خراب شدن حصاری که از زمان شاه طهماسب صفوی برجای مانده بود، بیشتر زمین های بیرون حصار تا بهجت آباد و از آنجا تا یوسف آباد ونک و اوین را خرید و پس از بزرگ شدن شهر، باغی را ایجاد کرد و به نام پسرش حسن، اسم آن را حسن آباد گذاشت.

پس از فوت میرزا یوسف آشتیانی، این ملک به دست ورثه افتاد و پس از تکه تکه شدن به مردم فروخته شد.

پس از چندین سال دیگر اثری از باغ نبود و محله حسن آباد جای آن را گرفته بود.

آمارهای مستغلات دارالخلافه طهران در سال ۱۲۹۷ خورشیدی نشان می دهد که در آن زمان این محله دارای ۵۷۲ باب خانه، ۸۶۶ مغازه، ۳۹ كاروانسرا، ۱۶ باغچه و ۱۴ حمام بوده و ۱۲۵۷۰ نفر در آن زندگی می کردند.

تا سال ها این منطقه چهارراهی کوچک بود که به مانند بسیاری از مناطق تهران آن روزها، گذرگاه‌های کم‌عرض و پیچ در پیچ داشت.

با تغییر سلطنت از قاجار به پهلوی، رضاشاه، مدرنیزاسیون در تهران را در راس امور قرار داد تا تهران قاجاری را به تهران پهلوی تبدیل کند.

وی یکی از افسران خود به نام سرتیپ کریم آقا بوذرجمهری را به ریاست شهرداری برگزید تا برای اصلاح و بازسازی تهران قدم بردارد.

وی یکی از خشن ترین افراد رضاشاه به شمار می آمد و با وجود همه آثار قدیمی مخالفت می کرد.

تهران در آن زمان ساختمان های زیبای زیادی در خود نداشت؛ اما همان تعداد اندک نیز از شهرسازی این فرد، جان سالم به در نبردند و تخریب شدند که از میان آنها می توان به دروازه‌های دوازده‌گانه تهران و تکیه دولت اشاره کرد.

وی تهران را با خطوط خیابان‌های شمالی و جنوبی به بخش های مختلف تقسیم کرد.

در زمان بوذرجمهری چهارراه حسن‌آباد تبدیل به میدانی دایره‌ای‌شکل شد که شعاع آن به ۴۵ متر می رسید و مساحتی حدود ۶۵۰۰ متر داشت.

وزیر عدلیه وقت، برای ایجاد این میدان بزرگ بخش زیادی از خانه‌ها و مغازه‌های نزدیک به چهارراه را از میان برد و میدان از میان ویرانه های آنها سر برآورد.

ساخت این میدان در سال ۱۳۰۹ به پایان رسید و با ساخت ساختمان‌های گنبدی و هشت‌گنبد فلزی مدور به هشت‌گنبد شهرت یافت.

در گذشته قدیمی ترین قبرستان تهران در گوشه شمال غربی این میدان واقع بود؛ اما از سال ۱۳۱۷ خورشیدی آتش‌نشانی بزرگی را در آنجا ایجاد کردند.

گفته می شود که سر میرزا کوچک خان جنگلی نیز در این قبرستان دفن بود که بعدها آن را به رشت بردند.

این گورستان مدفن میرزا رضا کرمانی از شاگردان سید جمال‌الدین اسدآبادی و قاتل ناصرالدین شاه نیز بود.

در محل اداره آتش نشانی، گرمابه‌ای قرار داشت که مردم می گفتند شب‌های جمعه از تونِ (آتش‌دان) آن صدای «سوختم سوختم» به گوش می رسد.

آنها این حمام را جنی می پنداشتند و به همین دلیل هیچ کس به آنجا نمی رفت.

سرانجام، این حمام بی رونق همراه با زمین متروکه کنارش به آتش نشانی واگذار شد.

در سال های بعد به کوشش دکتر مهدی ملک‌زاده نام این میدان به یاد پدرش، به ملک‌المتکلمین تغییر یافت و تندیسی از او در آن نصب شد.

حاجی میرزا نصرالله ملک‌المتکلمین از خطبای مشهور دوره مشروطیت بود و نام وی در شمار اصلی‌ترین واعظان مشروطه خواه قرار دارد.

در اوایل دهه 1350 بازسازی هایی در این میدان صورت گرفت.

در جریان این بازسازی ها یکی از ساختمان‌های گنبدی را از میان بردند و به جای آن ساختمان چند طبقه شعبه‌ بانک ملی را با نمای شیشه‌ای در ضلع جنوب‌ شرقی ساختند.

این ویرانی قرینگی و یکپارچگی میدان را از میان برد و آسیب به چهره میدان را در پی داشت.

در سال ۱۳۸۰ بود که شهرداری منطقه ۱۲ تهران، دست به کار جالبی در جریان بازسازی این میدان زد؛ مسوولان سازه‌ای نمایشی شبیه همان ساختمان گنبدی ویران شده تهیه کردند وآن را به صورت دیواره و پوسته شماتیکی، به قرینه‌ ساختمان‌های دیگر و روی نمای ساختمان مدرن و شیشه‌ای بانک ملی بازسازی کردند تا دوباره چهره جذاب آن را بازگردانند.

برای بازدید از تور کیش کلیک کنید.

بازسازی میدان حسن آباد در تهران

در بالا گفتیم که میدان حسن آباد به اندازه ای که باید جذابیت های معماری خاص خودش را دارد، اما به مانند هر جاذبه ی دیگری در گذر زمان ممکن فرسودگی سبب کاهش میزان جذابیت هر بنایی بشود، از همین رو در سال های اخیر مرمت ها و بازسازی های زیادی بر روی آن صورت گرفته که از نمونه ی آن ها م یتوان به ساختمن بانک ملی یا سنگفرش کردن تمام خیابان هایی که به میدان ختم می شوند نام برد.

سیستم های نورپردازی هم دیگر جای خود دارند و در هر فصل تغییراتی بر روی آن ها صورت می گیرد تا شکوه این بنا را بیش از پیش کند.

مکان های دیدنی اطراف میدان حسن آباد

موزه ملی ایران

خوب مهمترین جاذبه ای که در نزدیکی میدان حسن آباد تهران وجود دارد، موزه ملی است.

موزه ای که اولین و مهمترین موزه ی کشور است و آثار بی مانندی را در خود جای داده است.

موزه ملی ایران در سال ۱۳۱۳ خورشیدی توسط معمار فرانسوی به نام آندره گدار و به دستور رضا پهلوی طراحی و ساخته شد.

ساخت این بنای ارزشمند در سال ۱۳۱۶ به پایان رسید و درهای آن به روی عموم مردم گشوده شد.

از شاخص ترین آثاری که در این موزه وجود دارد، جسد مومیایی مرد نمکی است که در معدن نمک حفظ شده و تا حدودی سالم مانده است.

موزه آبگینه تهران

موزه ای برای نگهداری سفالینه ها و اشیای شیشه ای در تهران؛ سالانه به طور میانگین حدود ۲ میلیون نفر از موزه آبگینه بازدید می کنند.

ساختمان موزه آبگینه آجر نما و با تزیینات منبت کاری است که در زمینی به مساحت ۷۰۰۰ متر مربع واقع می باشد و یکی از موزه های  تاریخی ایران محسوب می شود، ساختمان موزه بصورت ۸ ضلعی است که ۲ طبقه دارد.

در این ساختمان، ۵ تالار وجود دارد که قدمت آن به دوران  قاجاریان می رسد و گفته می شود که ساختمان این موزه متعلق به قوام السلطنه که وزیر احمد شاه قاجار بوده، بوده است.

کتابخانه و موزه ملی ملک

یکی از غنی ترین کتابخانه هایی که در ایران وجود دارد، کتابخانه و موزه ملی ملک است که در نزدیکی میدان حسن آباد در تهران واقع شده است.

این کتابخانه با دارا بودن حدود ۱۹ هزار عنوان نسخه ی خطی نادر و نفیس و همچنین شش گنجینه بزرگ نسخ خطی ایران به عنوان ارزشمندترین آثار تاریخی پایتخت محسوب می شود.

در این مجموعه نزدیک به ۷ مجموعه از سکه ها، آثار هنری نظیر نقاشی ها، لوستر، مبلمان و …، هنر لاکی، تمبرها، فرش های دستی و آثار خوشنویسی می باشد که بازدید از آن ها می تواند برای هر بازدیدکننده ای جذاب باشد.

سردر باغ ملی

از دیگر جاذبه هایی که می توانید با رفتن به سمت میدان حسن آباد در تهران از آن دیدن کنید، سردرباغ ملی است.

این بنا در حقیقت یکی از نمادهای جوان شهر تهران، سردر باغ ملی یا سردر میدان مشق است.

این بنا که هنوز  مدت زیادی از عمر آن نمی گذرد و قدمت آن به حدود یک قرن می رسد از بناهای به یادگار مانده ی دوره قاجار است.

موزه ارتباطات

یکی از موزه های جذاب و هیجان انگیزی که در نزدیکی میدان حسن آباد در تهران وجود دارد، موزه ارتباطات است.

این موزه که در خود آثاری کهن نظیر نوشت افزارها، ابزارهایی برای فرستادن بسته های پستی و چاپاری، اولین تلفن هایی که اختراع شدند (هندلی)، تلگرام مورس، تمبرهای اولیه، کبوترهای نامه بر و ماهواره های قدیمی را جای داده است.

ساختمان این موزه برای اداره پست و گمرک ساخته شده است و می توان آن را از جمله بناهای باشکوه دوره حکومت رضا پهلوی به شمار آورد.

دسترسی به میدان حسن آباد در تهران

آدرس: استان تهران، شهر تهران، میدان حسن آباد

به منظور دسترسی به میدان حسن آباد تهران راه های مختلفی وجود دارد، شما می توانید از اتومبیل شخصی، اتوبوس، مترو و تاکسی استفاده کنید.

اما باید به این نکته توجه داشته باشید که میدان حسن آباد در محدوده طرح ترافیک قرار دارد و اگر ماشین شما طرح ندارد بهتر است که در زمان پایانی طرح حرکت خودتان را آغاز کنید.

اما اگر خواستید که با وسایل نقلیه عمومی به سمت میدان حسن آباد در تهران بروید می توانید با استفاده از مترو به (ایستگاه حسن آباد) خودتان را به این میدان برسانید.

اگر هم خواستید با اتوبوس بروید می بایست از اتوبوس هایی که از خیابان امام خمینی عبور می کنند استفاده کنید.